“TOI-6713.01” คือชื่อของดาวเคราะห์ในระบบดาวอันไกลโพ้นที่เพิ่งถูกค้นพบเมื่อไม่นานมานี้ แต่กลับดึงดูดความสนใจของนักดาราศาสตร์เอาไว้ได้ เนื่องจากลักษณะที่ทั้งดาวเหมือนจะมีแต่ภูเขาไฟของมัน จนดูเรืองแสงเป็นสีแดง-ส้มเมื่อมองจากอวกาศ
นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่า ไม่เคยมีการสังเกตดาวเคราะห์ลักษณะเช่นนี้มาก่อน และพวกเขาอยากรู้ว่า ความประหลาดของ TOI-6713.01 เกิดขึ้นเพราะอะไร และมีตัวตนอยู่ได้อย่างไร
TOI-6713.01 เป็นดาวเคราะห์หิน (Rocky Planet) อยู่ชั้นในสุดของระบบดาวที่อยู่ห่างจากโลก 66 ปีแสง มีขนาดใหญ่กว่าโลกเล็กน้อย และโคจรรอบดาวฤกษ์ทุก ๆ 2.2 วัน ขณะที่ถัดออกไปจะมีดาวเคราะห์อีก 2 ดวงอยู่ในระบบเดียวกัน
การสังเกตการณ์ด้วยดาวเทียมค้นหาการเคลื่อนที่ผ่านหน้าดาวฤกษ์ของดาวเคราะ ห์นอกระบบสุริยะ หรือ TESS ขององค์การนาซา บ่งชี้ว่า พื้นผิวของดาวเคราะห์ถูกปกคลุมไปด้วยลาวาหลอมเหลวจากภูเขาไฟหลายร้อยลูกที่พ่นออกมาบนพื้นผิวของมัน ทำให้อุณหภูมิที่นั่นสูงเกิน 2,300 องศาเซลเซียส
สตีเฟน เคน นักดาราศาสตร์ฟิสิกส์จากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ริเวอร์ไซด์ ซึ่งเป็นผู้นำการค้นพบนี้ กล่าวว่า “นี่ทำให้ดาวเคราะห์เรืองแสงอย่างแท้จริงที่ความยาวคลื่นแสง … มันเป็นหนึ่งในช่วงเวลาแห่งการค้นพบที่คุณคิดว่า ว้าว มันน่าทึ่งมากที่สิ่งนี้สามารถดำรงอยู่ได้จริง”
นักดาราศาสตร์กล่าวว่า ดาวเคราะห์ใกล้เคียงซึ่งโคจรรอบดาวฤกษ์จากที่ไกลออกไป ได้บดบังวงโคจรของ TOI-6713.01 ด้วยแรงโน้มถ่วง ทำให้วงโคจรเปลั้ยนจากวงกลมไปจนกลายเป็นวงรี
ดังนั้น ในวงโคจรสั้น ๆ รอบดาวฤกษ์ ดาว TOI-6713.01 จะถูกดึงและผลักอย่างต่อเนื่องโดยแรงโน้มถ่วงของดาวเคราะห์ใกล้เคียง 2 ดวงและดาวฤกษ์ใจกลางระบบดาว เหมือนกับระบบน้ำขึ้นน้ำลงบนโลกที่เกิดจากแรงดึดดูดของดวงจันทร์คำพูดจาก สล็อตเว็บตรง
แต่สิ่งที่เกิดขึ้นกับ TOI-6713.01 มีความรุนแรงกว่านั้น และทำให้เกิดสิ่งที่นักดาราศาสตร์เรียกว่า “พายุน้ำขึ้นน้ำลงที่สมบูรณ์แบบ” ทีมวิจัยระบุว่า การชักเย่อนี้ก่อให้เกิดแรงเสียดทานและความร้อนมหาศาลภายในดาวเคราะห์ TOI-6713.01 ซึ่งมันปลดปล่อยออกมาในรูปแบบของภูเขาไฟระเบิดบนพื้นผิวของมัน
เคนบอกว่า “สิ่งนี้สอนเรามากมายเกี่ยวกับความสุดขั้วของพลังงานที่เกิดภายในดาวเคราะห์และผลที่ตามมา … มีหลายกรณีของดาวเคราะห์ที่อยู่ใกล้กับดาวฤกษ์และได้รับความร้อนจากพลังงานจากดาวฤกษ์ แต่มีเพียงไม่กี่กรณีที่พลังงานน้ำขึ้นน้ำลง (Tidal Power) กำลังละลายดาวเคราะห์จากภายใน”
ในจักรวาลของเราเอง ดวงจันทร์ชั้นในสุดของดาวพฤหัส ไอโอ (IO) อยู่ในสถานการณ์ชักเย่อทางพลังงานที่คล้ายคลึงกัน จากแรงโน้มถ่วงอันมหาศาลของดาวพฤหัสบดีกับแรงดึงที่น้อยกว่าจากดวงจันทร์ 2 ดวงที่อยู่ใกล้เคียง คือ ยูโรปา และแกนีมีด
แรงดึงดันที่เกิดขึ้นทำให้ภูเขาไฟที่ยังคุกรุ่นอยู่หลายร้อยลูกบนพื้นผิวไอโอเกิดการระเบิด ซึ่งน่าจะเกิดขึ้นตลอด 4.6 พันล้านปีที่ผ่านมา
การศึกษาใหม่พบว่า TOI-6713.01 เกิดพลังงานน้ำขึ้นน้ำลงมากกว่าไอโอถึง 10 ล้านเท่า เคนบอกว่า “นี่คือดาวเคราะห์ที่ผมขอเรียกว่าเป็น ไอโอเทคสเตียรอยด์”
ในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้า เคนและทีมของเขาจะวัดมวลของดาวเคราะห์ TOI-6713.01 ซึ่งจะบอกได้ว่า มีวัสดุเท่าใดที่จะระเบิดเป็นภูเขาไฟได้ และเปิดเผยเบาะแสว่าดาวเคราะห์ที่ร้อนระอุนี้ก่อตัวและวิวัฒนาการอย่างไร
อ่านงานวิจัยฉบับเต็ม ที่นี่
เรียบเรียงจาก Live Science
โปรแกรมวอลเลย์บอลหญิงไทย ศึกเนชันส์ ลีก 2024 คืนวันพุธที่ 15 พ.ค. 67 คำพูดจาก สล็อตเว็บตรง
ประกันสังคม-บัตรทอง เช็กสิทธิตรวจสุขภาพ 14 รายการฟรี!
พยากรณ์อากาศล่วงหน้า 17 พ.ค.นี้เริ่มต้นฤดูฝน เตรียมรับมือพายุถล่ม
